ماست در گروه لبنیات قرار دارد و مصرف آن در یک رژیم غذایی سالم ضروری است. گروه لبنیات تامین کننده بخش عمده ای از کلسیم، پروتئین، فسفر، بعضی از انواع ویتامین های گروه Bو ویتامین A است و مصرف آن برای استحکام استخوان ها و دندان ها و رشد و سلامت پوست لازم است. بنابراین مصرف روزانه2 تا 3 واحد لبنیات در روز لازم است که بخشی از آن را می تواند ماست یا دوغ تشکیل دهد.
آهن و کلسیم هردو عنصر دو ظرفیتی هستند و ناقل مشترک دارند، مصرف آن ها به طور همزمان حالت رقابتی ایجاد می کند و از آن جا که تمایل این ناقل نسبت به ترکیب با کلسیم بیش تر از آهن است، پس می تواند منجر به کاهش جذب آهن شود. البته در یک رژیم غذایی متعادل به دلیل این که همه نیازهای تغذیه ای در نظر گرفته می شود، از مصرف همزمان ماست با غذا نباید نگران بود. به عبارت دیگر چنانچه در مصرف ماست زیاده روی نشود و میزان مصرف آن در کنار وعده غذایی به حدود 150 گرم محدود شود، کمبود آهن ایجاد نخواهد شد. اگر به دلیل جذب رقابتی افراد از خوردن ماست به همراه غذا منع شوند، توصیه درستی نیست؛ زیرا ممکن است غیر از همراهی با وعده غذایی، افراد فرصت دیگری برای مصرف لبنیات و ماست نداشته باشند.
پس توصیه می کنیم با حفظ تعادل، ماست را در کنار وعده غذایی مصرف کنید. به یاد داشته باشیدکه همزمان با غذای گوشتی ماست نخورید و آن را پس از صرف غذا میل کنید. ماست پروبیوتیک به دلیل آن که با تغییر میکرب های روده ای به میکرب های مفید، موجب افزایش سطح ایمنی و نیز افزایش جذب برخی از مواد غذایی می شود، گزینه مناسب تری نسبت به ماست معمولی است.
دوغ نیمی از خواص ماست را دارد و همانند ماست می تواند در جذب آهن غذا اختلال ایجاد کند اما در این مورد ذکر دو نکته ضروری است؛ نخست آن که تعادل در مصرف دوغ نه تنها مانعی جدی در جذب آهن محسوب نمی شود، بلکه می تواند بخشی از نیازهای تغذیه ای بدن را نیز فراهم کند. اما نکته دوم این است که برخی تصور می کنند دوغ از خوراکی هایی است که میزان مصرف آن محدودیتی ندارد. باید توجه کنید که نوشیدن بی رویه دوغ می تواند جذب آهن را تحت تاثیر قرار دهد و کالری موجود در آن منجر به اضافه وزن شود. این نکته در دوغ های گازدار که باعث تحریک اشتها میشوند بیش تر صدق می کند. نوشیدنی کفیر به دلیل دارا بودن مخمرها و مواد حاصل از آن ها، خواص بیش تری نسبت به دوغ دارد و با در نظر گرفتن تعادل در مصرف، گزینه بهتری است.
دكتر محمد هاشمي
دبير انجمن علمي
پيشگيري و درمان چاقي ايران